เมื่อทักษะพื้นฐานศิลปะกลายเป็นกำแพงใหญ่ที่สุดของเด็กสายดิจิทัลกราฟิก การสอนแบบเดิมจึงไม่พออีกต่อไป

ในห้องเรียนสายศิลปะและดิจิทัลกราฟิกของยุคนี้ สิ่งท้าทายไม่ใช่แค่การใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์ที่ซับซ้อน แต่คือทักษะพื้นฐานอย่างการร่างภาพสามมิติที่ควรเป็นเครื่องมือสำคัญของผู้เรียนสายสร้างสรรค์ นักศึกษาระดับ ปวช ปีที่ 1 มักเข้ามาเรียนพร้อมความคาดหวังว่าจะได้ออกแบบโลโก้ งานภาพประกอบ และสื่อดิจิทัลที่สวยงาม แต่ความจริงที่พบคือผู้เรียนจำนวนไม่น้อยขาดทักษะพื้นฐานในการวาดรูป ไม่เข้าใจมุมมอง รูปร่าง และน้ำหนักแสงเงาที่ทำให้ภาพมีมิติ ซึ่งทั้งหมดนี้เป็นหัวใจสำคัญของงานด้านศิลปะและกราฟิก

งานวิจัยของอาจารย์พิชานนท์ อาพร แห่งแผนกดิจิทัลกราฟิก วิทยาลัยเทคโนโลยีสยามบริหารธุรกิจ SBAC เกิดขึ้นจากปัญหาในห้องเรียนจริงของวิชาความคิดสร้างสรรค์ที่นักศึกษาขาดความมั่นใจ ไม่สามารถถ่ายทอดจินตนาการออกมาเป็นภาพที่ถูกต้องตามหลักศิลปะได้ สาเหตุสำคัญมาจากการไม่ได้รับการฝึกพื้นฐานด้านภาพสามมิติอย่างเป็นระบบมาก่อน ความเข้าใจเรื่องรูปทรง มุมมอง และการให้แสงเงาจึงไม่ชัดเจนเพียงพอ การเรียนต่อยอดขั้นสูงจึงกลายเป็นเรื่องยาก และนี่เองคือจุดเริ่มต้นของงานวิจัยที่ต้องการพัฒนาชุดแบบฝึกทักษะให้ผู้เรียนสามารถสร้างภาพสามมิติได้อย่างเป็นขั้นตอนและมีไกด์ไลน์ชัดเจนในการฝึกฝน

เมื่อการฝึกซ้ำอย่างมีระบบมีพลังยิ่งกว่าความสามารถดั้งเดิม สื่อศิลปะจึงกลายเป็นสิ่งที่ทุกคนฝึกได้

แบบฝึกทักษะที่อาจารย์พิชานนท์สร้างขึ้นยึดตามหลักการของทฤษฎีการเรียนรู้ด้านทักษะที่เน้นการทำซ้ำ การปฏิบัติจริง และการออกแบบขั้นตอนให้เหมาะกับระดับผู้เรียน ทฤษฎีของวีระ ไทยพานิช และแนวคิดของ Petty ที่กล่าวว่างานศิลปะต้องเกิดจากการฝึกโดยตรง ไม่ใช่เพียงการจดจำ ได้ถูกประยุกต์ให้สอดคล้องกับผู้เรียนอาชีวะในวิชาดิจิทัลกราฟิกอย่างลงตัว แบบฝึกที่ดีต้องไม่ใช่เพียงการให้วาดซ้ำไปเรื่อย ๆ แต่ต้องเรียงลำดับจากง่ายไปยาก มีคำชี้แจงที่ชัดเจน และทำให้ผู้เรียนสามารถมองเห็นความคืบหน้าของตนเองได้ การออกแบบชุดฝึกทักษะของงานวิจัยนี้จึงมีความหมายมากกว่าแบบฝึกทั่วไป เพราะมันทำหน้าที่เป็นทั้งสื่อการสอน เครื่องประเมิน และคู่มือพัฒนาทักษะที่ผู้เรียนใช้เพื่อตรวจสอบความเข้าใจด้วยตัวเองได้อย่างแท้จริง

เมื่อผู้เรียนได้รับโอกาสฝึกอย่างเป็นระบบ ความคล่องแคล่วในการร่างภาพสามมิติจึงพัฒนาอย่างเห็นได้ชัด ทฤษฎีศิลปะว่าด้วยการเลียนแบบของเพลโตและอริสโตเติลที่ชี้ให้เห็นว่างานศิลปะเกิดจากการรับรู้และการตีความสิ่งที่เห็น ก็ถูกนำมาประยุกต์ผ่านแบบฝึกให้ผู้เรียนเข้าใจความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งของจริงกับภาพวาด การให้มุมมอง รูปร่าง น้ำหนักเส้น และแสงเงา จึงเป็นการฝึกให้ผู้เรียนเข้าใจแก่นของการสร้างสรรค์ภาพ ไม่ใช่แค่ลอกแบบวัตถุ แต่คือการตีความ เพื่อสร้างความลึก ความมิติ และความงามในงานศิลปะอย่างมีจิตวิญญาณ

จากการฝึกต่อเนื่อง ผู้เรียนเริ่มสามารถวิเคราะห์รูปทรง ตัดทอนรูปแบบ และใช้เทคนิคแสงเงาได้ดีขึ้นอย่างเป็นลำดับ การฝึกด้วยแบบฝึกทักษะจึงไม่ใช่เพียงการสอนให้วาดรูป แต่กลายเป็นการพัฒนาทักษะการมองโลกของผู้เรียน ทำให้เห็นอัตลักษณ์ของวัตถุและนำไปสร้างเป็นงานศิลปะที่ทรงคุณค่ามากขึ้น

ตัวเลขชัดเจนกว่าคำบอกเล่า และงานวิจัยครั้งนี้พิสูจน์ว่าการฝึกที่ดีทำให้ศิลปะเป็นเรื่องที่ทุกคนไปถึงได้

ผลลัพธ์ของงานวิจัยสะท้อนพัฒนาการที่ชัดเจน นักศึกษากลุ่มตัวอย่างจำนวน 41 คนในระดับ ปวช ดิจิทัลกราฟิกสามารถสร้างภาพสามมิติได้ดีขึ้นในทุกมิติ คะแนนเฉลี่ยรวมของผลงานคือ 4.39 อยู่ในระดับดีมาก โดยสองด้านที่โดดเด่นที่สุดคือการจัดองค์ประกอบอยู่ในระดับดีเยี่ยมที่ค่า 4.58 และการให้น้ำหนักแสงเงาด้วยลายเส้นอยู่ที่ 4.50 ซึ่งแสดงถึงการเข้าใจแก่นของภาพสามมิติได้ลึกขึ้น สอดคล้องกับหลักการสอนศิลปะที่ดีที่ว่าต้องสร้างพื้นฐานก่อนจึงจะต่อยอดสู่ความคิดสร้างสรรค์ที่สูงขึ้นได้ ผู้เรียนยังมีพัฒนาการด้านทักษะการใช้เส้น รูปร่าง รูปทรง และทักษะมุมมองที่ช่วยให้สามารถสร้างงานที่มีมิติสมจริงยิ่งขึ้นอีกด้วย ผลการสำรวจความคิดเห็นระบุว่าผู้เรียนต้องการแบบฝึกมากขึ้น เพราะรู้สึกว่าสนุก ท้าทาย และช่วยเปิดโลกด้านศิลปะที่ไม่เคยรู้จักมาก่อน

เมื่อพิจารณาเชิง Insight งานวิจัยนี้บอกเราว่าทักษะศิลปะไม่ได้เป็นพรสวรรค์ แต่เป็นผลลัพธ์ของการฝึกที่ถูกทาง การให้ผู้เรียนฝึกตั้งแต่ระดับพื้นฐานในแบบเป็นขั้นตอน ทำให้เขาค่อย ๆ เข้าใจโลกรูปทรง แสงเงา และจินตภาพได้ลึกกว่าเดิม ศิลปะจึงไม่ใช่เรื่องของคนที่วาดเก่งแต่กำเนิด แต่เป็นทักษะที่ทุกคนสามารถพัฒนาได้ หากได้รับโครงสร้างการฝึกที่ถูกต้องและเหมาะสมกับความสามารถแต่ละคน ชุดแบบฝึกทักษะนี้จึงเป็นตัวอย่างที่ชัดเจนว่าการออกแบบการเรียนรู้ที่ดีสามารถยกระดับความมั่นใจ และสร้างพื้นฐานที่แข็งแรงให้ผู้เรียนก้าวสู่สายงานดิจิทัลกราฟิกในอนาคตได้จริง

สุดท้าย วิทยาลัยเทคโนโลยีสยามบริหารธุรกิจ SBAC เดินหน้าพัฒนาคุณภาพการเรียนการสอนในทุกมิติ ไม่ว่าจะเป็นศิลปะ ดิจิทัลกราฟิก เทคโนโลยี หรือสายวิชาชีพอื่น ๆ และยังสนับสนุนให้อาจารย์สร้างงานวิจัย นวัตกรรม และแบบฝึกทักษะที่ตอบโจทย์ผู้เรียนยุคใหม่อย่างต่อเนื่อง SBAC เชื่อว่าการเรียนการสอนที่ดีต้องพัฒนาคนอย่างมีรากฐาน มีทักษะ มีความคิดสร้างสรรค์ และพร้อมสู่โลกศิลปะและเทคโนโลยีในยุคดิจิทัลที่เปลี่ยนแปลงตลอดเวลา งานวิจัยนี้จึงเป็นอีกหนึ่งหลักฐานว่าการออกแบบเครื่องมือการเรียนที่ดีสามารถเปลี่ยนอนาคตของผู้เรียนได้จริง

ที่มา: งานวิจัยในชั้นเรียน พิชานนท์ อาพร

Facebook Page SBAC – Digital Graphic: คลิกที่นี่
ช่องทาง Social Media ของแต่ละสาขาวิชา: คลิกที่นี่